Son Dönemin Korkulan Hastalığı: Şarbon



Son günlerde çok görülen ve paniğe yol açan Şarbon hastalığı hakkında bilinmesi gerekenlerden bahsetmek istiyorum. Hayvanlardan insanlara geçen şarbon hastalığında bilinmesi gerekenlerden ve nasıl korunmamız gerektiği hakkında Cerrahpaşa Tıp Fakültesi uzmanlarının verdiği bilgileri kioskladık.

Şarbon, özellike ot yiyen hayvanlar arasında sık görülen ve hayvanlardan insanlara sindirim, solunum ve deri yoluyla geçebilen zoonoz bir hastalıktır. Etkeni Bacillus anthracis adı verilen bir bakteridir ve bu bakterinin sporları tarafından üretilen toksinler insanlar için öldürücüdür. Bu nedenle bu mikroorganizmalar biyolojik silah olarak da değerlendirilmektedir. Eğer hastalık insanlarda erken teşhis edilirse antibiyotiklerle tedavisi vardır. Bakteri toksinlerine karşı her bireyin farklı duyarlılığı ve dirençliliği olduğu bildirilmiştir. Ancak hayvanlarda hastalığın tedavisi yoktur ve genellikle hastalık hayvanlardaki ani ölümler sonucu tespit edilebilmektedir. Hastalık otçul hayvanlarda bakteri sporlarının ağız yoluyla alınması ve etçil hayvanlarda enfekte ölü hayvan etinin yenmesiyle yayılmakta ve salgın haline dönüşebilmektedir. ŞARBON HASTALIĞI BELİRTİLERİ NELERDİR? Hayvanlarda sendeleme, solunum güçlüğü, ayakta duramama, titreme ve halsizliklere sebep olur. Kısa sürede öldürür. Ölen hayvanlarda ölümden hemen önce ve sonra ağız, burun ve makattan kanlı bir akıntı gelir.Bu kan akması etkenin kanın pıhtılaşma yeteneğini sekteye uğratması sebebiyle olur. Vücut sıcaklığı artar. Hayvanlarda süt veriminde azalmaya, gebe olanlarda yavru atmaya sebep olur. Şarbona yol açan basil (çomak) insana deriden bulaşırsa ortası siyah, çevresi cerahatli karakabarcık adı verilen çıbanı (karbunkel) meydana getirir. Hastalık deri şarbonu ve iç organ şarbonu olarak ikiye ayrılır. İç organlarda bağırsak şarbonu ve akciğer şarbonu olur. Deride karakabarcık ve kötü ödeme sebep olur. İnsanlarda çoğunlukla deri formu görülür. ŞARBON HASTALIĞINDAN NASIL KORUNABİLİRİZ? Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Uzmanın verdiği bilgiye göre şarbon hastalığına karşı alınacak önlemler şu şekildedir: - Günlük sütler çok iyi kaynatılmalıdır. En az 15 dakika süt kaynatılmalıdır. - Dondurmaların çiğ sütle yapılmış ihtimali yüksek olduğu için dondurma bu süre zarfında yenmemelidir. - Etleri çok iyi pişirmeliyiz. Özellikle ızgara etleri pişirirken çok dikkatli olmalıyız. - Kıyma, sosis gibi ürünleri pişirirken dikkatli olmalıyız. Kıymayı el ile temas etmeden, eldivenle yoğurmalıyız. - Bilmediğimiz şarküterinden et almamalıyız. Markası belli ve kesimini bildiğimiz yerden etlerimizi almalıyız. - Et ile yapılmış hamburgerlere dikkat etmeliyiz. Hamburgerler yüksek risk grubundadır. Bu tür tehlikeli salgınlarda Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) belirttiği tek sağlık konseptinin önemi bir kez daha ortaya çıkmaktadır. Sağlıklı insan demek, sağlıklı hayvan ve sağlıklı çevre demektir. Bu nedenle, beşeri ve veteriner hekimlerin tek sağlık konsepti altında bilimsel platformlarda daha çok bir araya gelmesi ve daha sıkı işbirliği ile halk sağlığı konusunda alınacak gerekli önlemleri resmi otoritelere bildirmesi gerekmektedir. Resmi otoritelerinde ithalat yapılmasının zorunlu olduğu durumlarda bu uyarıları dikkate alması ve herhangi bir aksaklık yaşanmaması için ithalat konusunda atılacak tüm adımları halk sağlığını koruyacak şekilde düzenlemesi ve her şeyden önemlisi bu düzenlemeleri daha sıkı kontrol etmesi gerekmektedir.